engelli hakları ne demek?

Engelli Hakları

Engelli hakları, doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmiş bireylerin, diğer bireylerle eşit koşullarda yaşamlarını sürdürebilmeleri için sahip oldukları hak ve özgürlüklerdir. Bu haklar, engelli bireylerin ayrımcılığa uğramadan eğitim, istihdam, sağlık, erişilebilirlik, sosyal güvenlik, siyasi katılım gibi alanlarda tam ve etkin bir şekilde yer almalarını amaçlar.

Temel İlkeler:

• Ayrımcılık Yasağı: Engelliliğe dayalı her türlü ayrımcılığın yasaklanması.
• Eşitlik ve Fırsat Eşitliği: Engelli bireylerin diğer bireylerle eşit fırsatlara sahip olması.
• Erişilebilirlik: Fiziksel çevreye, bilgiye, iletişime ve diğer hizmetlere erişimin sağlanması.
• Katılım: Engelli bireylerin karar alma süreçlerine aktif katılımının sağlanması.
• Bağımsız Yaşam: Engelli bireylerin kendi seçimlerini yaparak bağımsız bir yaşam sürmelerinin desteklenmesi.
• İnsan Onuruna Saygı: Engelli bireylerin insan onuruna saygı duyulması ve bu onurun korunması.

Engelli Haklarının Kapsadığı Alanlar:

• Eğitim Hakkı: https://www.nedemek.page/kavramlar/eğitim%20hakkı
  • Kapsayıcı eğitim ortamlarında eğitim alma hakkı.
  • Engelleri aşmaya yönelik destek hizmetleri alma hakkı.
• Sağlık Hakkı: https://www.nedemek.page/kavramlar/sağlık%20hakkı
  • Erişilebilir ve kaliteli sağlık hizmetlerine erişim hakkı.
  • Rehabilitasyon hizmetlerinden yararlanma hakkı.
• İstihdam Hakkı: https://www.nedemek.page/kavramlar/istihdam
  • Eşit işe alım ve çalışma koşullarına sahip olma hakkı.
  • Engelliliğe uygun işlerde çalışma hakkı.
  • İş yerinde gerekli düzenlemelerin yapılması hakkı.
• Erişilebilirlik Hakkı: https://www.nedemek.page/kavramlar/erişilebilirlik
  • Fiziksel çevreye (binalar, ulaşım araçları vb.), bilgiye (web siteleri, basılı materyaller vb.) ve iletişime (işaret dili, braille alfabesi vb.) erişim hakkı.
• Siyasi Katılım Hakkı: https://www.nedemek.page/kavramlar/siyasi%20katılım
  • Seçme ve seçilme hakkı.
  • Siyasi partilere üye olma ve aktif rol alma hakkı.
• Sosyal Güvenlik Hakkı: https://www.nedemek.page/kavramlar/sosyal%20güvenlik
  • Engellilik aylığı, evde bakım yardımı gibi sosyal yardımlardan yararlanma hakkı.
• Hukuki Ehliyet Hakkı: https://www.nedemek.page/kavramlar/hukuki%20ehliyet
  • Kısıtlanmama ve destekli karar alma mekanizmalarından faydalanma hakkı.

Uluslararası Sözleşmeler ve Yasal Düzenlemeler:

• Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası
• 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat

Bu haklar, engelli bireylerin yaşamlarını bağımsız, onurlu ve eşit bir şekilde sürdürebilmeleri için hayati öneme sahiptir. Bu hakların korunması ve geliştirilmesi, tüm toplumun sorumluluğundadır.